50
jaar Namac
Den Haag (NL)
●
Jubileumtentoonstelling NAMAC
●
112 vitrines met modelauto's
●
Modellen in soorten en maten
●
Speelgoed en verzamelaarswerk
juli 2015
|
|
Nostalgie en fascinatie
De Nederlandse Algemene Miniatuur Auto Club (NAMAC) viert in 2015 het
vijftigjarig jubileum met een grote overzichtstentoonstelling in Den Haag. De
autowereld in het klein, bijeengebracht door de leden, bewonderd door
liefhebbers en toevallige bezoekers.
 |
Een deel van de hal en de gehele Toyoda-zaal van het Louwman Museum zijn
van 1 juli tot en met 9 augustus 2015 het domein van de NAMAC. De club
heeft één model op ware grootte meegebracht, een grijze DAF 33
bestelwagen. Uit de eigen collectie heeft het museum de door Michelotti
ontworpen Fiat Otto Vu neergezet. Het zijn de enige twee auto’s waar je
in zou kunnen zitten (wat natuurlijk niet is toegestaan) en die kunnen
rijden. Alle andere zijn motorloos, hebben in de meeste gevallen deuren die niet open gaan,
geen remmen of stuurinrichting en de oudste zelfs geen ruiten of
interieur. Ze zijn bovendien stukken kleiner, van vijf tot honderd keer
verkleind. Duizenden auto’s als weerspiegeling van de autowereld op een
paar honderd vierkante meter. Ze staan in 112 vitrines, elk met een
eigen thema, ingericht door een van de leden van de club. Er zijn uren
voorbereiding aan vooraf gegaan. Menige vergadering van het bestuur is
besteed aan de jubileumpresentatie. Wat laten we zien? Hoe pakken we het
aan? Wie mag zijn modelauto’s komen showen? Hoe vermijden we overlap?
Hoe kunnen we de club zo goed mogelijk aan de buitenwacht presenteren?
Wat wordt de opstelling? Wie mag vooraan en wie in een hoekje? Welke
modellen zetten we op de foto voor de jubileumcatalogus? Nee, het
bestuur gaat niet over één nacht ijs. Je bent ook maar een keer vijftig,
nietwaar?
 |
 |
De NAMAC bracht maar een auto op de schaal 1:1 mee, een DAF 33 bestelwagen.
 |
112 vitrines in de hal van het Louwman Museum en in de aanpalende Toyoda-zaal.
 |
 |
De Fiat uit de Louwman-collectie in het echt en 43 keer verkleind.
 |
De presentatie is ruim opgezet met allemaal (nagenoeg) gezelfde vitrines.
Mannen
Miniatuurauto’s. Zo heten ze in liefhebberskringen. Autootjes, in de
woorden van de leek. Maar let op: drijf er niet de spot mee. Het is een
serieuze zaak. Van serieuze grote mensen. Voornamelijk mannen. Vrouwen
kicken op schoenen. Of op tassen. Of, als ze al een neiging tot
verzamelen hebben, op beeldjes, potjes of flesjes. De wereld van de
kleine auto’s en kleine treinen is toch vooral een mannenwereld. Alle
emancipatie ten spijt. Wetenschappers hebben aangetoond en verklaard dat
verzamelen op zich meer bij mannen dan bij vrouwen hoort. Er schijnen
biologische en sociologische verklaringen voor te zijn. Het heeft iets
met oerdriften te maken: zorgen voor de dag van morgen, voor slechte
tijden die in het verschiet liggen. Maar dat kan nauwelijks de reden
zijn om kleine vierwielers in grote aantallen bij elkaar te brengen.
Waarom verzamel je eigenlijk? Dat is de moeilijkste vraag die je aan een
collectioneur kan voorleggen. Goed kans dat het gesprek meteen ten einde
is. Zeker als er een afkeurende toon hoorbaar is. De oerdrang laat zich
immers niet met rationele argumenten verwoorden. Daarom laten we de vraag
ook achterwege bij de vrijwilligers die bij toerbeurt namens de club
komen opletten en uitleg geven. We lopen langs het glas. Nostalgie en
fascinatie maken zich van ons meester. Nostalgie vanwege herinneringen
aan vroeger en fascinatie over de precisie van piepkleine details.
 |
Pure nostalgie: ja, zo'n Plymouth stationcar had ik ook, net als die Vauxhall aan de rechterkant.
Ernstige zaak
Eén ding wordt al gauw duidelijk: een collectie opbouwen is een ernstige
zaak. De mannen van de NAMAC zijn veelal specialisten: geïnteresseerd in
een bepaald merk, land of autosoort. Dat specialisme drijft hen voort,
naar beurzen en marktplaats. De collectie is pas compleet als je alle
modellen hebt, in alle kleurvariaties, schalen en materialen. Zoeken
naar het ene missende model kan vele uren in beslag nemen. Per slot van
rekening is een verzamelaar minder geïnteresseerd in wat hij heeft dan
in wat hij nog niet heeft. De oorsprong van de liefhebberij kan
verschillen. Voor sommigen lijkt afscheid nemen van de jeugd in diepste
zin de moeilijkste levensopgave. Heel diep en stiekem verlangen ze terug
naar het naspelen van de grotemensenwereld, al kruipend over de vloer
met in de handen een Dinky of Corgi Toy. Een ander heeft een fascinatie
opgebouwd voor de wereld in het klein. Het is een eeuwenoude traditie.
Kijk maar eens naar de poppenhuizen uit de Gouden Eeuw of naar de
miniatuur-boekenwerken uit de Middeleeuwen. De bijbel van slechts enkele
centimeters groot. Beeldjes als verkleinde illustraties van mensen en
dieren zijn van alle tijd. Bij dat alles is lange tijd de scheiding der
geslachten leidend geweest. Voor de meisjes waren de poppen, voor de
jongens de auto's en treinen.
 |
Met de racewagens reed je op het kleed, zo hard mogelijk. Zonodig kwam de ambulance te hulp bij een ongeluk.
Speelgoed
De NAMAC-wereld is zowel de wereld van het oude speelgoed als van
minutieus, speciaal voor liefhebbers nagebouwde automodellen. De
nieuwprijs van het tentoongestelde materiaal kan variëren van een euro
tot zelfs een paar honderd euro. Liefhebbers- en veilingprijzen stijgen
daar nog bovenuit. Net zoals de waarde uiteenloopt, varieert de mate van
verkleining. De meeste modellen hebben een standaardschaal, 1 op 87
bijvoorbeeld, passend bij miniatuurspoorbanen, of 1 op 43, in de
volksmond ‘het Dinky Toys-formaat’. Het speelgoed is veelal op deze
schaal. Modellen van 1 op 24, 1 op 18 of nog groter zijn niet voor
kinderhanden geschikt, net zo min als de gedetailleerde modelletjes met
hun vele breekbare kleine onderdelen. Niet het speelgoedkrat maar de
stofvrije vitrine is de gewenste stalling. Soms is niet een vaste schaal
maar de absolute grootte de richtlijn voor de verkleining. Wie kent niet
het begrip Matchbox? Deze modellen zijn allemaal ongeveer even groot en
dus verschillend van schaal.
 |
Bij de NAMAC zijn liefhebbers van allerlei soorten modellen welkom.
Papier
Uit onze jeugd kennen we vooral de Britse merken Dinky Toys, Corgi Toys
en Matchbox. Ze presenteerden de auto's die we kenden uit de straat. De
oudste Dinky Toys dateren trouwens van voor de Tweede Wereldoorlog en
zijn tegenwoordig veel waard, mits origineel, ongeschonden en met
verpakking. In de jaren zestig en zeventig waren er ook vele andere
merken, zoals Tekno uit Denemarken, GAMA en SIKU uit Duitsland, Norev en
Solido uit Frankrijk en Lion Cars uit Nederland. Veel van die namen
bestaan niet meer. Nieuwe zijn ervoor in de plaats gekomen. Vandaag de
dag staan de meeste fabrieken in China. Bij de productie komt nog veel
handwerk kijken.
Het merendeel van de meeste auto’s in het klein zijn, net als hun
soortgenoten in het groot, van metaal. De tentoonstelling laat zien dat
ook plastic of dik papier een geschikt materiaal kan zijn. Sommige
modellen zijn in aantallen van honderdduizend of meer gemaakt, andere
zijn uniek en eenmalig.
Een enkeling heeft de grenzen van de hobby nog wat verlegd. Te midden
van de glazen vitrines staat de op schaal gebouwde showroom van Citroën
in Amsterdam, met klassieke modellen voor het pand en in de showroom.
Nostalgie en fascinatie komen prachtig samen. Het bestuur is geslaagd in
zijn opzet: de getoonde variëteit is groot. De jubileumtentoonstelling
is een eerbetoon aan alle categorieën leden.
■
 |
 |
Elke vitrine heeft een thema; deze is gewijd aan de Citroën SM.
 |
 |
En deze verzamelaar concentreert zich op de Mercedes-Benz 'Heckflossen'-generatie.
 |
Het blikken model is nou niet bepaald natuurgetrouw!
 |
Eén autotype in soorten en maten.
 |
Old Timers van dik papier.
 |
 |
Ook deze Mercedes en Engelse bus zijn van papier, beide ongeveer 40 cm lang.
 |
 |
De één is gek op Mini's, de ander op Renaults....
 |
...en voor weer een ander is de Citroën 2CV het verzamelaarsobject.
 |
Liefde voor de onbekendere Franse merken, zoals Ford, Facel Vega en Hommell.
 |
 |
Een vitrine met Panhards, zelf een modelletje van de Scarlette waarvan er in het echt maar zo'n 200 zijn gemaakt.
 |
Dit NAMAC-lid presenteert de geschiedenis van Škoda.
 |
 |
Eén van de vitrines gaat over de Wegenwacht. Hier twee Renaults 4 van verschillend formaat (1:43 en 1:24).
 |
In dezelfde vitrine een Citroën Ami 8, schaal 1:43.
 |
Deze Holden vertegenwoordigt de Australische Wegenwacht. Ook in 1:43.
 |
In een vitrine met postauto's staat deze Plymouth, een Corgi Toys in orginele verpakking.
 |
Dezelfde combinatie Volkswagen-Porsche in drie verschillende schalen.
 |
 |
Louwman heeft in zijn eigen museum ook een eigen vitrine. Rechts een Bristol.
 |
Niet mooi, puur speelgoed, maar wel heel bijzonder, een vooroorlogse Chrysler Airflow van blik.
 |
De merken uit de jeugdjaren: Dinky Toys...
 |
...Corgi Toys...
 |
...en de klassieke auto's van Matchbox, de Models of Yesteryear, op originele winkeldisplay.
 |
Dergelijke displays zijn buitengewoon exclusief en veel waard vandaag de dag.
 |
Het Duitse merk SIKU bestaat nog steeds.
 |
 |
Op de nauwkeurigheid van de modellen (op Matchbox-formaat) is wel wat af te dingen, tonen deze Opel Kadetts A en B.
 |
In Europa zeldzaam: een hele collectie Japanse auto's. Hier bij een Honda-garage.
 |
Oude en nieuwe Nissan-modellen rondom de dealer.
 |
De Tomica-modellen hebben het Matchbox-formaat.
 |
Auto's in de vitrine van een Toyota-adept.
 |
 |
Wim van der Linden maakte deze auto's helemaal zelf.
 |
Deze Bentley is werkelijk een ongekend stukje vakmanschap.
 |
Een indrukwekkend werkstuk: de Citroën-showroom in Amstersdam.
 |
Een oude Citroën voor het pand...
 |
...en een Traction in de showroom.
 |
|
Bekijk ook: |
|
|
|
 |
Wie het kleine niet eert...
|
 |
|
|
Grote en kleine 'toys for boys' juli 2008 |
 |
|
|
|
|