Porsche-fabriek

Leipzig (D) 


●  Rondleiding door de fabriek 
●  Bezoek aan klantencentrum  
●  Beleving als klantenbinder
●  10 jaar Panamera   
●  Enkele historische modellen  

 
mei 2019
 

  


Succesformule als constante factor  
 

Ruim twintig jaar geleden besloot de bedrijfsleiding van Porsche een tweede fabriek in Duitsland te gaan bouwen, als aanvulling op de te krap geworden productiemogelijkheden in Stuttgart. In 2002 werd de vestiging in Leipzig geopend. Die bestaat uit een fabriek, een ontvangstcentrum, een racecircuit en een terreinwagenparcours. De fabriek staat aan de vooravond van de vijfde uitbreiding. Dit keer steekt Porsche er 600 miljoen in. Het bedrijf is zeer succesvol gebleken, net als de auto’s die er worden gemaakt. We gaan eens kijken hoe dat wordt gedaan.
 


De Porschestrasse in Leipzig roept herinneringen op en voelt vertrouwd als we er binnenrijden. De rotonde met de zuil met het Porsche-beeldmerk is niet veranderd sinds de vorige keer. Alleen de afbeelding van de Carrera GT is verdwenen. Het is al weer dertien jaar geleden dat we hier waren. Het diamantvormige ontvangstcentrum is nog steeds een blikvanger. De eerste indruk vertekent. En niet zo'n beetje ook. Er is juist veel veranderd sinds november 2005. Porsche was toen nog een zelfstandig bedrijf. Na financiële en bestuurlijke crises werd de onderneming in 2012 ingelijfd door Volkswagen. De alom gevierde en bejubelde topmanager Wendelin Wiedeking had drie jaar daarvoor het veld moeten ruimen. Hij had zijn hand overspeeld met de poging Volkswagen over te nemen en bracht door de crisis van 2008/2009 het sportwagenmerk in grote problemen. Van zijn roem bleef weinig over. Niet helemaal terecht. Want nog altijd moet hij geprezen worden om zijn visie en moed om begin deze eeuw als sportwagenfabrikant een SUV uit te brengen en die in Leipzig te gaan bouwen. De Cayenne werd een groot succes en inkomstengenerator. Vandaag de dag tel je als fabrikant van luxe auto’s niet meer mee als er géén SUV in de showroom staat. Zelfs Rolls-Royce en Lamborghini zijn in dit verband slechts als trendvolger aan te duiden. Er is meer veranderd sinds die 3e november 2005. Toen werden in de media grote investeringen in de voormalige Oost-Duitse deelstaat Saksen nog als nieuws gebracht. Nu is het een vanzelfsprekendheid. Destijds was in het straatbeeld van Leipzig-centrum 40 jaar DDR nog nadrukkelijk aanwezig. Tegenwoordig alleen nog in musea, waarbij het gratis toegankelijke Zeitgeschichtliches Forum een absolute aanrader is.
 

Foto's uit 2005 van het vorige bezoek aan Porsche Leipzig.

In het stedelijk museum van Leipzig staat het ruwe koetswerk van een Cayenne.

Uitbreiding
In al die jaren was er één constante factor: het succes van de Leipziger Porsche-fabriek. Sinds de opening is die al vier keer uitgebreid. Bij het zien van de foto’s van toen verschijnt nu een meewarige glimlach. Fabriekje werd fabriek. Assemblagebedrijf een volwaardige productiefaciliteit. De dagproductie groeide van 170 naar 600 auto’s, het aantal werknemers van 250 tot 5500. Zo’n 4200 zijn in dienst bij Porsche zelf. De anderen werken wel binnen de fabrieksmuren, maar op hun loonstrook staat een andere werkgever. Het magazijn met alle bijbehorende logistiek is bijvoorbeeld volledig uitbesteed.
Inmiddels staat de vijfde uitbreiding voor de deur. De autowereld verandert en Porsche verandert mee. Grote investeringen zijn nodig voor de omschakeling op elektrische auto’s, een trend waaraan ook de sportwagenfabrikant niet ontkomt. Het geld is er, want Porsche draait goed. In 2018 leverde de fabrikant 256.255 auto’s af, meer dan ooit tevoren. Daarvan droegen 86.031 het typeplaatje Macan en 71.458 dat van Cayenne. De omzet steeg met 10% tot ruim 26 miljard, de operationele winst met 4% naar 4,3 miljard euro. De kort geleden opgelegde boete van een half miljard vanwege sjoemelen met uitlaatgasgegevens wordt zonder protest betaald.
Porsche slaagt erin de bijna mythische aantrekkingskracht te cultiveren. Klassiekers zijn zeer gewild. Er worden absurde bedragen betaald voor een oude 356 of 911, al lijkt de gekte een klein beetje af te nemen. De huidige modellen zijn over de hele wereld populair bij zowat alle autominnende leeftijdsklassen. En er komen overal steeds meer kapitaalkrachtigen die zich er een kunnen veroorloven. Porsche bouwt consequent aan het imago van innovatief kwaliteitsproduct.
 

De fabriek nu en de omvang in 2005. Vier keer werd de fabriek al uitgebreid. 

Belevenisaanbod
Porsche Leipzig is meer dan een fabriek. Je kunt er ook je nieuwe auto komen ophalen. Tweeduizend klanten doen dat jaarlijks. Je kunt dat combineren met een luxe diner in het ontvangstcentrum en het bekijken van een aantal klassieke modellen. Wil je eens voelen hoe het is op een racecircuit het uiterste uit je auto te halen? Dat kan, al dan niet als copiloot. Naast de fabriek is een parcours aangelegd dat bestaat uit nagemaakte bochten van de beroemdste circuits ter wereld. Wie er meer voor voelt om eens uit te testen of je met een Macan of Cayenne ook het terrein in kunt, hoeft niet thuis te blijven. Je rijdt desgewenst 100 meter door water met een diepte van 50 centimeter, beklimt een helling van 80 procent of neemt een bocht met een dwarse hoek van 35 graden. Het motto van het ‘belevenisaanbod’ is Mehr Begeisterung pro Sekunde. Zeker, het kost een paar cent, maar dan heb je ook wat. Je kunt dat alles uiteraard ook ervaren zonder een Porsche te hoeven kopen.
In het gebied rondom de fabriek toont Porsche zijn inspanningen voor het milieu. Voor Nederlanders is het lastig om niet cynisch te worden, maar de Duitsers menen het heel serieus. Het bedrijf heeft op zijn grondgebied een natuurterrein aangelegd waar 1100 bomen zijn aangeplant en 27 pony’s, 75 ossen en drie miljoen honingbijen leven. Op de personeelslijst staat een imker. Porsche maakt in Leipzig niet alleen auto’s maar ook honing!
 

Naast het klantencentrum ligt het circuit.

Porsche biedt de mogelijkheid eens stevig te rijden op het circuit (foto's: Porsche).

Een uitdagende rit door het terrein is een andere mogelijkheid (foto's: Porsche).

Aandacht voor het milieu: pony's, ossen en bijen op een aangelegd natuurterrein (foto: Porsche).

Fabrieksrondleiding
Van alle belevenismogelijkheden zijn wij het meest geïnteresseerd in de eenvoudigste: een rondleiding door de fabriek. Hoe zou het er uitzien na dertien jaar? Destijds zagen we de eindmontage van de Cayenne en de exclusieve productie van de supersportwagen Carrera GT. Daarvan werden er dagelijks twee tot drie gemaakt. De totale productie werd beperkt tot 1500 stuks om exclusiviteit te garanderen. Voor de sportwagen met koolstofvezel carrosserie en 612 pk moest je 452.000 euro neertellen. Ze waren toen wát trots dat ze de auto mochten maken. Voor zulke prestigeprojecten is vandaag de dag geen plaats meer. Het gaat letterlijk om lopende-bandwerk.
We hebben een afspraak gemaakt voor donderdagavond 18.00 uur. Porsche is zo populair dat de fabriek ook in de avond produceert. Alleen in het weekend mogen de medewerkers thuis blijven.
Om te voorkomen dat we door een file te laat zijn, zoals voor een fabrieksbezoek bij Volkswagen in 2015, hebben we ruim de tijd genomen. Geen idee of de spits van Leipzig leidt tot vertraging. Het blijkt niet zo te zijn. We zijn drie kwartier te vroeg. Dat is geen enkel probleem, laat de portier met een onvervalst saksisch accent weten. We zijn welkom, we staan op zijn lijst. Ga nog even naar de winkel, kijk rustig wat rond en neem een kop koffie, is zijn advies. Goede raad moet je opvolgen.
 

Leipzig was destijds apetrots de Carrera GT te mogen maken.

Links de productie van de Carrera GT in 2005, rechts de auto als museumstuk.  

Nogmaals de Carrera GT in een niet bepaald bescheiden kleur.

Het klantencentrum heeft een markant uiterlijk. Als een diamant, zeggen ze zelf.

Porsches staan gereed voor wie wil deelnemen aan een 'Experience' op het circuit.

Museum
De vroege aankomst pakt goed uit. We worden uitgenodigd de museumcollectie op de tweede etage te bekijken. Zo’n 20 auto’s uit de historie staan daar opgesteld, één etage hoger dan de showroom met het actuele aanbod. Voor minder-ingewijden moet het even schrikken zijn als ze uit de lift komen en als eerste een boerentractor zien staan. Het is toch echt een Porsche. Steeds vaker pronkt het sportwagenmerk de laatste jaren met dit deel van zijn geschiedenis, al is het een merkwaardige binnenkomer voor bezoekers aan de museumafdeling.
We scannen snel de verzameling. Wat bekijken we eerst? Niet de 550 Spyder, noch de 356 Speedster of Carrera GT, al zijn dat alle drie waardevolle klassiekers. Ook de 911’s, 928 en 944 zetten we even op het tweede plan. Het meest interessant zijn immers modellen die je nog nooit hebt gezien. Dit jaar viert Porsche de tiende verjaardag van de Panamera. Voor dat doel is project 989 uit de fabriekscollectie van Stuttgart naar Leipzig overgebracht. Het is de verre voorloper van de Panamera, ontwikkeld tussen 1989 en 1991, maar nooit verder gekomen dan studiemodel. De auto zou destijds naast de 928 moeten komen, maar de financiële situatie van het bedrijf was in 1991 zo verslechterd dat de ontwikkeling werd stopgezet. Lange tijd werd aangenomen dat het enige prototype vernietigd was. Dat is dus niet zo. De Nederlander Harm Lagaay was verantwoordelijk voor het model. Het idee voor een vierdeurs Porsche ging in de ijskast om er pas deze eeuw weer uit te komen. Oog in oog te staan met dit stukje historie is een mooi extraatje dat ons in de schoot wordt geworpen.

 

De Porsche 989, prototype uit de periode 1988-1991. Het project werd stopgezet.

Harm Lagaay was destijds verantwoordelijk voor de stilering. 

Verder dan dit ene model is het nooit gekomen. 

Productie van de vierpersoons, vierdeurs Porsche zou te kostbaar zijn geworden. 

Prototype en testexemplaar van de Panamera.

Het uiteindelijke model is al herkenbaar in de vorm, maar de details blijven zo nog onopgemerkt.

Naast de prototypen staan de productiemodellen.

Het huidige aanbod van de Panamera.

Links de Panamera, rechts de Cayman.

Links de 918, rechts het skelet van zijn iconische voorganger, de Carrera GT.

De 911 ontbreekt natuurlijk niet in de historische collectie.

Verschillende generaties staan opgesteld.

Porsche's met de motor voorin waren destijds bijzonder. Links een 944, rechts een 928.

Een van de klassiekers van het merk: de 550 Spyder.

Vaak zijn het nagebouwde versies als je deze auto ziet. Dit is een origineel!

Een Porsche Speedster op basis van de 356 is tegenwoordig een vermogen waard.

De mal voor de Berlin-Rom-wagen van 1939.

Het eerste wat je ziet als je de lift uitstapt op de tweede etage: een tractor!

In de showroom op de eerste etage staan huidige modellen.

 

Montage
Het is inmiddels vijf voor zes geworden. De andere gasten voor de rondleiding melden zich. Onze begeleider van de avond is Fynn Fanenbruck, in het dagelijks leven student in Wernigerode, de plaats waaruit we vanochtend zijn vertrokken. Kan het toevalliger? Zoals vaak begint de fabriekstoer met een PR-film over de achtergronden en historie van de fabriek, aangevuld met een uitleg over het complex. Fynn zal ons meenemen naar de montage. De carrosseriebouw en lakstraat zijn voor bezoekers niet toegankelijk. We missen dus de robots die daar de dienst uitmaken. Ze zetten er de carrosserieën van de Macan, Panamera en Bentley Continental GT in elkaar. De eerste twee worden hier in Leipzig verder tot showroomproduct opgebouwd, de kale koetswerken van Bentley gaan naar Crewe in Noordwest Engeland. Sinds najaar 2017 is de productie van de Cayenne verplaatst naar Bratislava, waar ook de Audi Q7 en Volkswagen Touareg van de band komen.
Voorzien van een koptelefoon beginnen we aan de wandeling. Het is maar een klein stukje lopen naar de fabriek. Buiten hoor je het luide brullen van de motoren van de Porsches op het circuit. De bijzondere vorm van het ontvangstcentrum versterkt het volume, wordt ons uitgelegd.
 

Wij houden bij het meest informatieve deel van de beleving: een fabrieksbezoek.

Voor het bezoek krijgen we uitleg over de onderdelen van het complex.

De kantoren van de achterliggende fabriek.

De carrosseriebouw en lakstraat zijn niet toegankelijk (foto's: Porsche).


Brandschoon

Je krijgt maar één keer de kans voor een eerste indruk. Die eerste indruk bij het binnengaan van de fabriek laat zich samenvatten in drie woorden: brandschoon, modern en licht. Een ziekenhuis kan er bij wijze van spreken een voorbeeld aan nemen. Aan alles merk je dat de fabriek relatief nieuw is en er voldoende ruimte was om de productielijnen ruim op te zetten. Fynn erkent dat het er bij de moedervestiging in Stuttgart-Zuffenhausen heel anders uitziet door een schreeuwend gebrek aan ruimte. Daar wordt op verschillende verdiepingen gewerkt, waardoor er geen daglicht van boven kan komen. Even krijgt hij de lachers op zijn hand. Het gebouw is ontworpen door de architecten van het Hauptbahnhof van Berlijn en van de nieuwe luchthaven van de hoofdstad…
De vloeren zijn wit, grijs of van licht parket. De wanden wit met rode accenten. De informatiepanelen die her en der hangen, zouden op een chique verkoopbeurs niet misstaan. Er ligt geen stofje op de vloer. Koetswerken hangen in zilvergrijze grijpers in de lucht om het werken aan de onderkant te vergemakkelijken. De Macan en Panamera worden hier op dezelfde band gemaakt. De aandacht voor de ergonomie is minder uniek dan het klinkt. Net als de houten vloeren die prettiger aanvoelen als je er een hele dag op moet staan. We hebben ze ook in andere fabrieken gezien. Niettemin geeft Porsche hier een respectvol visitekaartje af. Het woord fabriek klopt natuurlijk, maar zonder ook maar enige associatie met olie, stank en lawaai.
 

Houten vloeren veraangenamen het werk (foto: Porsche).

Lijmen
Fynn probeert zijn gasten zo goed mogelijk mee te nemen in de chronologie van het productieproces. Het persen van de onderdelen gebeurt elders. In twee gebouwen ontstaan afzonderlijk van elkaar de carrosserieën van de Macan en Panamera. Gezamenlijk gaan ze naar de lakstraat om daarna hier te komen voor de montage. We zien de gelakte, maar verder kale carrosserieën binnenkomen. Onze gids wijst op de witte strepen op de onderkant. Dat is lijm. Naast puntlassen en klinken wordt steeds vaker gelijmd. Dat verhoogt de stijfheid van de carrosserie en biedt extra bescherming tegen roestvorming. De carrosserieën wegen nu nog tussen de 450 en 500 kilo. De Panamera is groter dan de Macan maar lichter door het vele gebruik van aluminium. Om bij het lakken het spoelen van de spuitrobots te beperken, worden modellen in dezelfde kleur achter elkaar gezet. Zo te oordelen, is zwart voor menige Porscheklant nog steeds favoriet. Wie het standaardaanbod van de fabrikant te beperkt vindt, kan voor 17.000 euro extra een zelf gekozen kleur krijgen. Dan past je Porsche precies bij je favoriete colbert, handtasje of lippenstift. Hoewel iedere laklaag maar een mensenhaar dik is, is toch drie kilo verf per auto nodig.
Door de robotisering heeft de mens nauwelijks een rol voordat de gelakte carrosserieën de montagehal binnenkomen. Vanaf nu gaat dat veranderen. Montage is vooral mensenwerk, al is de robot ook hier in opmars. Het plaatsen van de ruiten gebeurt volledig geautomatiseerd. Één robot pakt de ruit, een volgende brengt de lijm aan, een derde controleert of de carrosserie exact goed staat en vervolgens zwaait de ruit aan een robotarm door de lucht om te worden vastgelijmd. De robot houdt nog een paar seconden vast waarna de lijm in vijf minuten zorgt voor een muurvaste verbinding tussen glas en metaal.
 

De productie van de Macan en Panamera gebeurt op dezelfde band (foto: Porsche).

Bedrading
Lopend langs de band gaat het steeds meer op een auto lijken. Fynn wijst tussendoor op bijzonderheden. Zie je die oranje bundels snoeren aan de onderkant? Dat zijn de hybride-modellen. Ze zijn zeker in Europa populair. Twee van de drie verkochte Panamera’s is een hybride, tegenover 27% wereldwijd. Omdat Porsche zo maximaal mogelijk wil aansluiten bij de wens van de klant – mits die ervoor betaalt – is het aantal opties en uitvoeringsmogelijkheden bijna eindeloos. Geen auto is gelijk aan een andere. Dat betekent bijvoorbeeld ook dat de elektrische bedrading kan verschillen. De volledige bedrading komt, gebundeld in een soort plunjebalen, van externe leveranciers. Gewicht: veertig kilo. Aan de kleur van de baal is af te leiden welke toeleverancier de afzender is en voor welk type auto de inhoud is bestemd. Iedere auto heeft een kilometer of drie aan snoeren en draden. De toelevering is niet alleen just in time, maar ook just in sequence. Toeleveranciers kennen de volgorde van de productie. Schuifdakenfabrikant Webasto levert de glazen schuifdaken met zonwering die aansluit bij de interieurkleur. Rechtstreeks uit de vrachtwagen komt van de wielenfabrikant een duo karretjes met wielen voor drie auto’s. Eén karretje heeft de rechterwielen, het andere de linker, soort en maat volgens de wensen van de toekomstige berijder. Als de koper een reservewiel wil, is dat er uiteraard ook bij.
 

27% van de verkochte Panamera's is een hybride; in Europa 67%.

Onderdelen
Autonoom rijden mag op de weg nog een experiment zijn, in deze fabriek is het al sinds de opening de gewoonste zaak van de wereld. Wagentjes met onderdelen rijden geheel zelfstandig naar de juiste plek, aangestuurd door magnetische velden onder de vloer. Het is een grappig gezicht. In zo’n high tech-omgeving is het dan opvallend te horen dat er ook nog gewoon medewerkers zijn die constant door de fabriek rijden om te kijken of ergens nog bulkonderdelen nodig zijn, zoals schroeven en bouten.
Over onderdelen gesproken, Fynn neemt ons mee naar het grote onderdelenmagazijn. We hebben afgelopen jaren al vele fabrieken bezocht, maar dit kwam daarbij nooit aan de orde. Hoe precies op tijd aanleveren ook wordt gepredikt, helemaal zonder voorraadvorming kan het kennelijk niet. De logistiek is uitbesteed. De medewerkers dragen dan ook niet de Porsche-bedrijfskleding. Ze verzamelen de onderdelen die nodig zijn voor een bepaalde auto en leggen die in een kar. Per auto een kar vol. Alles elektronisch vastgelegd. Medewerkers aan de band controleren voor alle zekerheid met scanners of de codes van de aangeleverde onderdelen kloppen met die van de specificatie van de auto. Er komt geen papier meer aan te pas. De lange lijsten die je vroeger in fabrieken kon zien hangen aan de motorkap van auto’s, bestaan hier niet.
 

Rechts het aanbrengen van de wielen waarbij een robot assisteert (foto's: Porsche).

Medewerkers
De mensen van Porsche werken in ploegen, vijf dagen per week. De gemiddelde leeftijd van de medewerkers is rond 37 jaar. Dat is laag binnen de bedrijfstak. Ook het aandeel vrouwen is laag. Met 7 procent zelfs opvallend, afgezet tegen het gemiddelde van 12 in andere autofabrieken. Een goede verklaring heeft Fynn niet. De medewerkers werken in teams van tien tot twaalf personen en wisselen geregeld van werkzaamheden om eentonigheid tegen te gaan. Het betekent dat ze geschoold zijn voor uiteenlopende taken. Het productieproces is zo ingericht dat de pauzes niet leiden tot stilstand van de band. Die gaat voort met een takttijd van twee minuten: de periode waarbinnen een aantal handelingen moet worden verricht. Per dienst zijn er drie pauzes, één van een half uur en twee van een kwartier. Bij de uitbreidingen van afgelopen jaren heeft Porsche altijd voldoende personeel kunnen aantrekken. De auto-industrie - Porsche en ook BMW, dat even verderop een fabriek heeft – levert een belangrijke bijdrage aan de economische ontwikkeling van de stad.
 

Om het werk te vergemakkelijken, kan de carrosserie draaien (foto: Porsche).

Verloving
Fynn heeft ons intussen naar het moment van ‘het huwelijk’ gebracht. Bij elk bezoek aan een autofabriek krijgt het samenvoegen van onderstel en koetswerk bijzondere aandacht. In Saksen gaat aan een huwelijk altijd een verloving vooraf, leidt hij het bijzondere moment in. Dus ook bij Porsche in Leipzig. De verloving behelst de samenbouw van motor, versnellingsbak en de aandrijving. Deze componenten komen van elders, uit andere fabrieken. Afhankelijk van type en uitvoering hebben de motoren vier, zes of acht cilinders. Ze zijn altijd gekoppeld aan een automatische versnellingsbak. Koppelingspedalen zijn in de voorraadmagazijnen niet meer te vinden. De huwelijksvoltrekking is een kwestie van hooguit enkele minuten. In het verleden was dit bij duurdere auto’s nog handwerk. Tegenwoordig zijn de noodzakelijke handelingen grotendeels geautomatiseerd. Robots bepalen de exacte plaats van carrosserie en onderstel, waarna ze alles aan elkaar schroeven. De mens assisteert en controleert. Na het huwelijk vindt de eindafwerking plaats. In totaal zijn rond 48 uur nodig om van alle onderdelen een complete auto te maken, waarvan 12 uur voor de eindmontage. Tel er voor het geheel bij de Panamera maar zes tot acht uur bij op. Die auto is kennelijk een tikkeltje ingewikkelder.
 

Even voor het huwelijk: techniek en koetswerk komen bij elkaar (foto: Porsche).

Buitenland
Aan het eind van de band is er de eindcontrole, nadat de auto’s van alle vloeistoffen zijn voorzien. De hoeveelheid brandstof hangt af van de vraag of de auto tijdens het transport nog moet rijden. In principe gaat het vervoer binnen Europa over de weg en daarbuiten per schip. De Chinese afzetmarkt is de grootste, gevolgd door de Verenigde Staten en Duitsland. Tachtig procent van de productie gaat naar het buitenland. Omdat kwaliteit in deze markt essentieel is, voelen testrijders iedere dag één Macan en één Panamera zo’n 80 kilometer extra aan de tand. Nee, benadrukt Fynn, de kilometerteller wordt dan niet teruggedraaid. Trouwens, de strenge keurmeesters rijden met elke nieuwe auto op het proefcircuit om te kijken en te luisteren of die aan de hoge eisen voldoet die je in een dergelijke prijsklasse mag verwachten. We horen dat er binnen het bedrijf een gezonde competitie is tussen Stuttgart en Leipzig wie het beste presteert.
Ondanks alle zorg en controles gaat het ook bij Porsche soms niet helemaal goed. Fynn besteedt er geen aandacht aan, maar wij zien een paar auto’s staan waarbij met een stift op de carrosserie is aangegeven dat er nog een nabehandeling nodig is. Pas dan kan de Porsche naar de klant die hem minimaal drie maanden geleden heeft besteld.
 

Van nog kale carrosserie tot eindcontrole van een Panamera (foto's: Porsche).

Aanwinsten
Het loopt tegen half acht. Ons bezoek nadert zijn einde. Door de inmiddels verlaten kantoren lopen we terug naar het ontvangstcentrum en nemen afscheid. We gaan terug naar onze eigen nieuwe Porsches, een Macan en het nieuwste model 911. Ze liggen op de achterbank van onze huis-tuin-en-keuken-auto. Een, laten we zeggen, heel ver familielid. De autootjes kochten we eerder vandaag in de Porsche-shop. Uit voorraad en met korting. Voor thuis in de vitrinekast. De werelden van de grote en kleine auto's zijn niet helemaal hetzelfde. De kleur en uitvoering konden we helaas niet kiezen. Je kunt niet alles hebben.

 

Uitzicht vanuit het ontvangstcentrum.

Het complex zal nog verder groeien.

De Macan en 911 thuis in de vitrine. Een mooie herinnering aan een boeiend bezoek.


 

  Bekijk ook: 

 

 

Vroeger is nog niet voorbij

 Verslag van een reis naar Autoland Saksen,
vroeger en nu een gebied van autofabrieken.
We bezoeken deze fabrieken en enkele musea.

november 2005 - aanvulling januari 2008

 

Een witte reus met scheuren
 
 Bezoek aan het zojuist geopende imposante
Porsche-museum in Stuttgart en achtergronden
bij de recente ontwikkelingen van het merk.
 
 
oktober 2009 - laatste aanvulling februari 2014
 

 

 

Het fundament is gebleven, de naam verdwenen
 
Op bezoek bij Volkswagen in Osnabrück, op de plek
waar koetswerkbouwer Karmann meer dan een
eeuw actief was en beroemde creaties ontwikkelde.

oktober 2017

 

Wit leer in dienst van de veiligheid
 
Een tijdelijke tentoonstelling in het Louwman Museum
laat een unieke collectie politie-Porsches zien,
uit de tijd dat de dienders witleren jassen hadden.
 
juli 2016

 

Met de erfenis van Ferdinand terug naar af

De erfenis van Ferdinand Porsche staat centraal in
een tijdelijke tentoonstelling in Autoworld in
Brussel. Begin- en eindpunt zijn hybride auto's.

december 2013